Hoe wordt een brandstofprijs in België vastgesteld?

In België bepaalt de FOD Economie, op basis van de programmaovereenkomst, iedere werkdag de officiële brandstofprijzen. Aan de pomp mag geen hogere prijs aangerekend worden dan wat de Belgische regering heeft vastgelegd. Een lagere brandstofprijs aan de klanten aanbieden mag wel.

De maximumtarieven bevatten verschillende elementen, waarvan sommige veranderlijk zijn. Ze hebben dus een invloed op de prijs aan de pomp die zo kan stijgen of dalen. Maar waaruit bestaat de prijs van diesel en benzine eigenlijk?

De productprijs ‘ex-refinery’ beïnvloedt de brandstofprijzen

De prijs van diesel of benzine bij het verlaten van de raffinaderij heeft de grootste dagelijkse invloed op de brandstofprijzen. Die vertegenwoordigt momenteel 30 tot 35 % van de prijs van diesel of benzine aan de pomp. Hij verschilt naargelang:

• de waardebepaling van aardolie op de internationale markten;
• de wisselkoers van de euro tegenover de dollar;
• de operationele kost van het raffineren (het omzetten van aardolie naar benzine of diesel);
• vraag en aanbod van benzine en diesel.  

Een distributiemarge voor de brandstofleveranciers

Bovenop dit eerste bedrag komt de marge, toegekend aan de petroleummaatschappijen en leveranciers. Hiermee kunnen ze hun diverse kosten dekken: transport, opslag, levering van de brandstoffen, maar ook de kosten voor productmarketing en -promotie.

Deze brutomarge ligt vast en wordt als absolute waarde bepaald door de Belgische Staat per liter brandstof: ze stijgt of daalt dus niet naargelang de productprijs ex-refinery. Het aandeel in de uiteindelijke brandstofprijs bedraagt 10 tot 12 %.

Taksen en accijnzen op de brandstofprijzen

De Belgische Staat heft vervolgens drie belastingen op de brandstofprijzen met een duidelijke drievoudige doelstelling:

• APETRA (Agence PETRolière – PETRoleumAgentschap ): deze belasting dient om de bevoorradingszekerheid van België te waarborgen, zodat het land altijd over voldoende voorraad aardolie en petroleumproducten beschikt;
• BOFAS: dit ondersteunend fonds voert de bodemsaneringen uit bij de Belgische tankstations;
• de energiebelasting.

Tegelijk worden er accijnzen weerhouden. Deze zijn eveneens vastgelegd door de FOD als een absolute waarde per liter benzine of diesel. De verschillende heffingen vertegenwoordigen iets minder dan 40 % van de brandstofprijs aan de pomp.

21 % btw op de brandstofprijs

Ten slotte moet men nog de btw toevoegen. Die bedraagt momenteel 21 % in België en is van toepassing op alle vermelde elementen. In 2018 vertegenwoordigt de btw ongeveer 17,5 % van de brandstofprijs die de klant aan de pomp afleest. De taksen, heffingen en accijnzen zijn dus goed voor meer dan de helft van de prijs voor diesel en benzine die aan de pomp betaald wordt.